Na de eerste uitzetting van 17 Atlantische steuren in mei dit jaar, zijn vandaag nog eens 30 soortgenoten succesvol vrij gelaten in de Waal bij Nijmegen.

De jonge steuren zijn pioniervissen in een project van het Wereld Natuur Fonds, ARK Natuurontwikkeling, Sportvisserij Nederland en Diergaarde Blijdorp. Meer dan 50 jaar na het uitsterven van deze indrukwekkende oervis, is veel leefgebied voor de steur de afgelopen jaren hersteld. Ook is het rivierwater schoner en werkt de visserij  duurzamer. Daarom denken de organisaties dat de tijd rijp is om de steur terug te brengen.

Informatie verzamelen

Alle uitgezette steuren hebben een zender waarmee ze gevolgd worden. De zenders geven een signaal af als ze over kabels op de bodem van de Nederlandse rivieren zwemmen. De meeste kabels liggen bij stuwen en sluizen. Zo wordt de komende jaren waardevolle informatie verzameld over de route die de vissen volgen en waar ze opgroeien tot volwassen steuren.

Aanzienlijk deel steuren op zee

Uit de eerste zenderinformatie van Rijkswaterstaat blijkt dat acht van de zeventien in mei uitgezette steuren inmiddels op zee zijn. Sommige vissen bereikten de zee al binnen drie dagen terwijl andere er twee weken over deden. Zonder uitzondering zijn ze via de Nieuwe Waterweg, de enige open verbinding naar zee, naar buiten gegaan. Het is bijzonder dat de vissen die uitgang feilloos hebben weten te vinden, in de wirwar van wateren waar ze vanaf Gorinchem in belanden.

Zoektocht naar voedsel

Uit de zenderinformatie blijkt verder dat de route die ze kozen varieerde. De meeste vissen bereikten de Nieuwe Waterweg en de zee via de Oude Maas, een aantal verkoos de Noord en de Nieuwe Maas.

Het is nog niet helemaal duidelijk waarom een aanzienlijk deel al naar zee is vertrokken. Een van de scenario’s is dat ze op zoek naar voedsel met de snelle stroming van de Rijn zijn mee gezwommen. Nederland heeft niet meer een echt estuarium, de overgang van zoet naar zout water. Estuaria zijn voedselrijke gebieden voor vissen.

De overige negen steuren van de eerste zeventien uitgezette exemplaren verblijven naar alle waarschijnlijkheid nog ergens in het gebied tussen Xanten en Brakel. Het kan zijn dat in deze regio wel voldoende voedsel is en dat de vissen daarom langer blijven en niet naar zee gaan. Dit wordt de komende tijd verder onderzocht.

‘Actieprogramma steur’

De steuren, die tussen de drie en vijf jaar oud zijn, komen uit de rivier Gironde in Frankrijk waar het onderzoeksinstituut Irstea ervoor heeft gezorgd dat de Atlantische steur niet is uitgestorven. De in Nederland uitgezette vissen zijn ter beschikking gesteld door het Franse instituut.

Met de onderzoeksresultaten uit de eerste fase van het steurenproject, gaan de partnerorganisaties zich sterk maken voor een vervolg van het ‘Actieprogramma steur’, met als doel een grote gezonde populatie steuren in Nederland te krijgen.

Steur symbool voor gezond estuarium

De steur staat symbool voor vele trekvissen zoals zalm, zeeforel en paling, die voor hun leven en voortplanting zowel op de zee als de rivieren verblijven. Duidelijk is wel dat al deze vissen een natuurlijke rivierdelta met zoet-zout overgangen, getijdenverschillen en een open verbinding naar zee nodig hebben. Een (gedeeltelijk) open Haringvliet is een belangrijke voorwaarde voor een gezonde populatie Atlantische steuren.

Er zijn nog veel maatregelen nodig om het Nederlandse estuarium geschikt te maken voor een grote populatie steuren.